Kerk van Polsbroek

In Polsbroek staat een Nederlands-hervormde kerk waarvan het oudste gedeelte is gebouwd in de eerste helft van de veertiende eeuw. Op de plaats van deze kerk heeft vermoedelijk al vanaf het begin van de 13e eeuw een kerk gestaan. Het onderste gedeelte van de kerktoren is opgetrokken uit kloostermoppen, een groot formaat middeleeuwse baksteen; het bovenste deel met een kleiner formaat baksteen.

In het Rampjaar 1672 werd deze kerk grotendeels verwoest door buitenlandse troepen. In 1676 werd de kerk herbouwd. Pieter de Graeff, vrijheer van Zuid-Polsbroek, schonk een nieuw gebrandschilderd raam. Ook Pieters jongere broer Jacob de Graeff en stadhouder Willem III, baron van IJsselstein, Benschop en Noord-Polsbroek hebben nieuwe ramen geschonken.

In 1830 is de gehele zaalkerk op de toren na opnieuw gebouwd. Gerrit de Graeff, vrijheer van Zuid-Polsbroek, legde de eerste steen. Hij schonk ook de nieuwe preekstoel. Voor de bouw werd 2000 gulden ontvangen uit het Fonds voor Noodlijdende kerken. De toren is een beschermd rijksmonument.

Herman de Man beschrijft in streekroman 'De Koets' de kerk: 

"Wat is de Groote Kerk van Polsbroek klein. Daar verschrikt de volwassen mensch van, als hij na jeugdjaren terug komt in het donker dorp en er de witte kerk betreedt. De gepleisterde pilaren, die eens tot in den hemel schenen te reiken, ze staan daar als afgeknotte gewitte boomen, torsend een houten wit tongewelf, dat de ruimte neerdrukt. Dat gewelf hangt ook zoo laag, de Groote Kerk van Polsbroek is zeer gedrongen.

Een kerk overziet men met één blik, doch slechts kinderen houden uitsluitend dat totaalbeeld voor oogen. Maar wie eenmaal precies weet te zeggen, hoe hoog de poovere pilasters zijn, hoe breed het schip, hoe diep in ellen.... hij is geen kind meer. Ook hij ziet dan het verval. De hardsteenen plavuizen worden niet alleen onderbroken door blauwgrauwe zerken, behelzende patricische relazen van leven en sterven, ook door roode tichels, die goedkooper waren ter vervanging. En de blanke effenheid der wanden is verstoord door gore vochtplekken. Maar die kan een kind niet zien in dit klein heelal van wit: de kerk".

routeburo