Herdenkingsplaquette Maria Deveux - Sugny

Maria Deveux, die eigenlijk Eugénie heette, is geboren te Sugny op 5 maart 1898.

Volgens de mondelinge getuigenis van de heer Roland Titeux (7 juni 2020) werkte Maria in een bar in Brussel, gelegen aan een grote laan, en kwam ze in contact met veel mensen, waaronder Duitsers, of hoorde ze informatie die ze doorgaf aan het Belgische/Franse/Engelse leger... In 1914-18 was ze al gearresteerd omdat ze plannen had doorgegeven aan het Belgische leger.

Begiftigd met een diep gevoel van patriottisme, en afwijzend tegenover de Duitse bezetting tijdens de oorlog van 1914-1918, werd ze getipt als spionne en onderging ze haar eerste gevangenschap.

De oorlog van 1940-1945 vond haar opnieuw in verzetsgroepen, waar ze vele slapeloze dagen en nachten doorbracht met het doorgeven van militaire plannen en inlichtingen en het clandestien verspreiden van tijdschriften die bedoeld waren om het moreel van de bezettingsmacht te ondermijnen. Aangeklaagd door haar trouwste vriend werd ze op 22 september 1942 gearresteerd door de Gestapo en voor 11 maanden teruggestuurd naar de gevangenis van Sint-Gillis. Daarna werd ze naar het kamp van Monthausen gestuurd. Het was tijdens de overplaatsing van Monthausen naar Belsen en als gevolg van de gruwelijke omstandigheden van gevangenschap dat ze stierf.

Ze had een vurig, vrolijk karakter, gewapend met een ontembare geest, en ze stierf “staande” in die open wagon, dat konvooi des doods.

... Ze liet haar zoon achter, die ook gearresteerd werd maar gelukkig naar huis kon terugkeren.

Maria (Eugénie) Deveux stierf op 8 april 1945, kort voor de bevrijding.

Auteur: Willem Vandenameele