Hôtel de Bourbon - Spa

In de 18de eeuw vormt Spa met zijn geneeskrachtige water een trekpleister voor de beau monde van heel Europa. Keizers, koningen, mensen van adel, schrijvers, acteurs en avonturiers stromen er toe. De familie Bourbon strijkt tijdens het kuren graag neer in een hotel dat vandaag haar naam draagt.

Het mooie, neoklassieke hotel Bourbon wordt gebouwd in 1774 , tijdens de eerste bloeitijd van stad Spa. Het hotel is ideaal gelegen, dicht bij de waterbron Pouhon Pierre-le-Grand, en leeft op het ritme van zijn kuurgasten. In 1807 ontsnapt het gebouw aan een brand, die talrijke gebouwen uit de 18de eeuw in de as legt.

De gevel is sober en symmetrisch, opgetrokken uit bakstenen en kalksteen. Drie verdiepingen die afnemen in hoogte, een statige trap, een balkon met een leuning in siersmeedwerk en hoge ramen in de voorgevel doen een functioneel, elegant interieur vermoeden dat baadt in het licht. Maar dat is slechts een vermoeden, want er rest niets meer van het oorspronkelijke interieur: de schoorsteenmantels zijn verdwenen, de trap en de eiken meubels werden verkocht door de vorige eigenaar.

De reizigers die hier nu verblijven zijn in ieder geval discreter dan de ‘Bobelins’ in de 18de eeuw, zoals de inwoners van Spa de mondaine, buitenlandse kuurgasten noemden, en wat ‘zot’ of ‘onnozel’ kan betekenen. Of zou de term voor ‘goede drinkers’ staan? Aan het eind van de 18de eeuw vormt Spa een ‘een hart van plezier’, zoals Casanova schrijft in zijn Memoires.

De stad staat bekend voor de heilzame werking van haar water, dat rijk is aan ijzer en minerale zouten. Spa is ook het ‘café van Europa’, waar toeristen samenkomen. ‘(...) Het water is voor de meesten slechts een voorwendsel. Mensen gaan er alleen naartoe voor de affaires, de intriges, om te spelen, de liefde te bedrijven en te spioneren (...)’, schrijft Casanova.

Een dag in het leven van een kuurgast is inderdaad niet bepaald een straf. De gasten staan op om 6 uur ’s morgens. Ze beginnen de dag met een glas mineraalwater van de bron Pouhon Pierre-le-Grand op de nuchtere maag. Daarna maken ze samen met de andere gasten een tocht te voet of te paard langs de bronnen in de bossen boven de stad. Na een dag vol ijzerhoudend water drinken ze chocolademelk in de Waux-Hall en bezoeken ze kennissen die net als zij in de hotels van de stad logeren. Die kennissen zijn in de tweede helft van de 18de eeuw makkelijk op te sporen aan de hand van de ‘Lijsten van heren en dames’ waarop de naam, aankomstdatum en verblijfplaats van de bezoekers geregistreerd worden. ’s Avonds gaan de kuurgasten dansen in de Redoute, het casino in het centrum of ze gaan naar een concert.

Spa kan bogen op een intens cultureel leven en het nodige vertier voor de vorstelijke en aristocratische families die er verblijven. De zaken draaien goed voor de kappers, stoffenhandelaars, kleermakers, hoedenmakers en hoteliers. De handel bloeit dankzij de beau monde, maar ook mensen met slechte bedoelingen profiteren van de concentratie aan rijkdom. ‘Spa brengt een hoge graad van ontwikkeling in het prinsbisdom Luik. De straten in de stad worden al snel geplaveid, de huizen zijn genummerd en een poststation zorgt voor een goede communicatie’, zegt Vanessa Krins.

Willem Vandenameele